Triệu Lộc: Bản hùng ca bất diệt trong kháng chiến chống Mỹ

Triệu Lộc hôm nay là sự hợp nhất của ba miền quê anh hùng: Triệu Lộc, Tiến Lộc và Đại Lộc. Triệu Lộc là xã vùng đồi, đồng bằng bên tuyến Quốc lộ 1A và đường sắt xuyên Việt, bên cầu Lèn, đò Châu tử lịch sử. Trong những năm tháng khói lửa (1965 - 1972), nơi đây trở thành trọng điểm đánh phá ác liệt của giặc Mỹ. Bom đạn trút xuống ngày đêm, nhưng cũng từ đây, những chiến công vang dội được viết nên, để lại dấu son chói lọi trong lịch sử quê hương Hậu Lộc.

Những ngày đầu tháng 4/1965, cầu Lèn bốc cháy trong mưa bom, sóng lửa. Dân quân Triệu Lộc kiên cường bám trụ, từng loạt đạn cao xạ xé toang bầu trời, quyết giữ mạch máu giao thông. Ngọ Sỹ Trường - người con của thôn Ngọc Trì - đã thay đồng đội lên mâm pháo, chiến đấu đến hơi thở cuối cùng, hóa thân vào bản anh hùng ca bất tử của quê hương. Chỉ trong hai ngày, quân dân Đò Lèn bắn rơi 7 máy bay Mỹ, phối hợp với dân quân Triệu Lộc bắt sống phi công địch, làm chấn động cả một vùng quê.

Ở Triệu Lộc, bom Mỹ cày nát đường ray, phá hủy ô tô, tàu hỏa, hất tung nhịp cầu. Nhưng hễ bom vừa ngớt, nhân dân lại ào ra đường, ra ga, san lấp hố bom, kéo xe cháy, nối lại đường ray, bảo đảm thông đường chỉ sau vài giờ. Hàng chục gia đình tháo nhà, hàng trăm hộ tháo tường, hiến gỗ, tre, ván để làm cầu, mở đường cho đoàn xe chở hàng vào Nam. Những tổ “Hộ lương”, “Tam gia liên bảo” ngày đêm canh giữ kho hàng Nhà nước, bảo vệ tuyệt đối an toàn từng bao gạo, từng giọt dầu, trong khi cuộc sống của chính mình còn muôn vàn thiếu thốn. Có lúc, bà con còn nhặt nhạnh từng hạt gạo, từng giọt dầu vương vãi trên đường để trả lại cho Nhà nước, như gửi gắm cả tấm lòng son sắt của hậu phương với tiền tuyến.

Những năm chiến tranh, không quân Mỹ đã ném xuống Triệu Lộc 489 quả bom, 128 quả rốc két, 135 băng đạn, canông 20 ly, 5 quả tên lửa, 6 quả đạn đại bác, làm nhiều người chết, hàng chục người khác bị thương, hàng chục ngôi nhà và trường học bị đổ.

Mười năm ròng, Triệu Lộc đã viết nên bản trường ca của lòng yêu nước. Hàng vạn ngày công, hàng nghìn tấn lương thực, hàng chục ngàn cây gỗ, tre, luồng được góp sức cho chiến trường. Hàng trăm thanh niên hăng hái lên đường nhập ngũ, đi thanh niên xung phong, công nhân quốc phòng. Máu đào của bao người con ưu tú đã thấm vào đất mẹ: Triệu Lộc có 56 liệt sĩ, 3 Mẹ Việt Nam Anh hùng, hàng chục người bị thương, hàng trăm ngôi nhà đổ nát, ruộng đồng tan hoang. Bình quân mỗi người dân Triệu Lộc phải hứng chịu tới ba tấn bom. Đau thương chất chồng, nhưng ý chí không hề lay chuyển.

Với những chiến công oanh liệt, xã Triệu Lộc đã được Đảng, Nhà nước tôn vinh bằng những phần thưởng cao quý: Huân chương Chiến công, Huân chương Lao động hạng Ba, Cờ luân lưu Quân khu IV; đặc biệt, Công an xã Triệu Lộc được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân năm 1975; Nhân dân và cán bộ xã Triệu Lộc được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân năm 1998 (xã Đại Lộc cũ), năm 2001 (xã Triệu Lộc).

Ngày nay, trên quê hương Triệu Lộc mới, những vết thương chiến tranh đã lùi xa, nhưng ký ức về một thời đạn bom vẫn còn sống động trong từng mái nhà, từng thửa ruộng, từng con đường. Đó là niềm tự hào bất diệt, là sức mạnh tinh thần để Đảng bộ và nhân dân tiếp tục phát huy truyền thống anh hùng, đoàn kết, vững bước xây dựng quê hương giàu đẹp, văn minh, xứng đáng với máu xương mà bao thế hệ đã gửi lại cho đất này.